Giới thiệu dòng họ chi Văn Sơn

Từ thôn Gia Miêu, huyện Tống Sơn, Thanh Hóa mang theo hài cốt cha là Nguyễn Uyên và mẹ là Hồ Thị Chiêu vào Nghệ An lãnh nạn, tránh sự kỳ thị, hãm hại của Chúa Trịnh, sau khi song táng hài cốt cha mẹ tại động Cồn Am ở xã Diêm Tràng, phủ Anh Sơn (tức là 2 xã Yên Sơn và Văn Sơn thuộc huyện Đô Lương ngày nay) ba anh em Nguyễn Cường, Nguyễn Vọng và Nguyễn Lâu phân tách ra ba nơi tạo thành ba chi:

- Ông Nguyễn Cường về sinh sống tại thôn Thổ Sơn, xã Cát Ngạn, huyện Thanh Chương (xã Cát Văn, huyện Thanh Chương ngày nay) mang tộc danh Nguyễn Tuấn Cường tạo thành chi I (còn gọi là chi Cát Văn).

- Ông Nguyễn Vọng về sinh sống tại thôn Cẩm Hoa Viên, phủ Anh Đô (xã Liên Sơn (nay là thị trấn Đô Lương), huyện Đô Lương ngày nay) mang tộc danh Nguyễn Sỹ Vọng tạo thành chi II (còn gọi là chi thị trấn Đô Lương).

- Ông Nguyễn Lâu ở lại thôn Yên Tứ, xã Diêm Tràng, phủ Anh Đô (thuộc xã Văn Sơn, huyện Đô Lương ngày nay) mang tộc danh Nguyễn Sỹ Lâu tạo thành chi III (còn gọi là chi Văn Sơn).

Ông tổ của dòng họ Nguyễn Sỹ chi Văn Sơn là ông Nguyễn Sỹ Lâu và vợ là bà Lê Thị Đại đã sinh ra các thế hệ con cháu của dòng họ Nguyễn Sỹ chi Văn Sơn ngày nay.

Các thế hệ của các chi, phái của dòng họ được ghi chép rõ ràng trong gia phả của chi.

Nhân khẩu
- Số đinh (số liệu ước tính đến năm 2013): 500 đinh
 

Tổ chức có
- Hội đồng gia tộc của chi
- Ban lễ nghi  của chi

* Dòng họ Nguyễn Sỹ chi Văn Sơn đã đạt danh hiệu "Dòng họ văn hóa" vào năm 2003.

Do gia phả của chi mới chép đến đời thứ 7 (tính từ ông Nguyễn Uyên). Mới có nhánh ông Nguyễn Sỹ Tám là chép đến đời thứ 12. Soạn thảo lần cuối vào năm 1979. Nên số liệu chưa có đầy đủ.